Najczęściej stosowana diagnostyka znamion barwnikowych - dermatoskopia, jest to nieinwazyjna metoda oceny znamion barwnikowych, która pozwala na wykrycie zmian atypowych i wczesnych postaci czerniaka.

Dermatoskopia polega na sprawdzeniu stanu skóry w powiększeniu oraz wszelkich zmian w jej obrębie. Dzięki specjalnej technice badania można dokładnie ocenić rodzaj znamion i ewentualnie zakwalifikować je do wycięcia. Badanie jest szybkie i przede wszystkim bezbolesne. Do określania rodzaju powstałych zmian używa się specjalnego sprzętu, czyli dermatoskopu. Zapewnia on nawet 10-krotne powiększenie, dzięki czemu możliwe jest precyzyjne określenie typu znamion. Dermatoskop pozwala jednoznacznie ustalić nie tylko wielkość zmiany, ale także jej strukturę, jednorodność czy dokładny kolor. Dodatkowe oświetlenie pozwala uzyskać trójwymiarowy obraz badanego obszaru.

Wskazaniami do dermatoskopii są duże ilości znamion na ciele (powyżej 50), obecność znamion atypowych, jasna karnacja oraz liczne zmiany barwnikowe na skórze. Częste przebywanie na słońcu i korzystanie z solarium, a także czerniak w rodzinie również powinny skłonić pacjenta do odwiedzenia naszej kliniki w celu przeprowadzenia dermatoskopii.

Profilaktyka czerniaka (melanona malignum) obejmuje kontrole dermatoskopowe jeden raz w roku u dermatologa, samokontrolę przynajmniej 1 raz na 6 miesięcy i stosowanie filtrów przeciwsłonecznych.

Na co zwraca się uwagę podczas dermatoskopii?

Lekarz wykonujący badanie zmian skórnych sprawdza znamię, szukając wszelkich nieprawidłowości, aby mieć pewność, że nie jest to forma niebezpiecznego nowotworu. Pod uwagę brana jest ewentualna niesymetryczność. Wszystkie nieregularne zmiany skórne powinny być pod stałą obserwacją. Lekarz zwraca uwagę również na znamiona o średnicy większej niż 6 mm oraz na pojawiające się przebarwienia i różnice w strukturze skóry. Wszystkie niepokojące objawy mogą kwalifikować pacjenta do usunięcia zmiany. W niektórych przypadkach zalecana jest także ciągła obserwacja.

Rodzaje zmian skórnych

Znamiona barwnikowe skóry to płaskie bądź wypukłe zmiany w obrębie skóry. Mogą być wrodzone lub powstawać w ciągu życia - są obecne na skórze każdego człowieka w postaci piegów, plamek, kropek lub brodawek. Powinny być okresowo kontrolowane, ponieważ mogą przerodzić się w zmiany nowotworowe. Wyróżniamy różne rodzaje znamion, między innymi znamiona barwnikowe płaskie – nie dają żadnych dolegliwości i nie są wyczuwalne, zwiększają się wraz ze wzrostem ciała. Niektóre z nich tzw. atypowe, mają cechy niepokojące i mogą przekształcić się w czerniaka, plamy soczewicowate czy znamiona błękitne. Najczęściej występują jednak proste znamiona skórne — mają kolor zbliżony do barwy skóry, jasnobrunatny aż do bardzo ciemnego. Mogą być gładkie, wypukłe, brodawkowate, guzowate i porośnięte włosami. Nigdy nie przekształcają się w zmiany nowotworowe.

Wszystkie znamiona należy chronić przed uszkodzeniami mechanicznymi i promieniowaniem UV. Trzeba je także regularnie kontrolować. Jeśli nawet znamię przerodzi się w formę złośliwą, badaniem można wykryć to szybko i poprawić rokowanie pacjenta. Regularna kontrola pozwala zapobiegać rozwojowi najbardziej niebezpiecznej zmiany skórnej — czerniaka, czyli nowotworu złośliwego. Dermatoskopia jest jednym ze sposobów na skuteczną profilaktykę nowotworową.